Otizmli bireyler ve aileleri ‘eşit yurttaşlık’ hakkı için yürüdü

İzmir – İzmir Otizm Topluluğu ve Kedi Otizm Derneği, Otizm Farkındalık Ayı kapsamında basın açıklaması ve yürüyüş gerçekleştirdi.

İzmir Gündoğdu Meydanı’nda düzenlenen açıklamada, basın açıklamasını İzmir Otizm Topluluğu üyeleri Lal Günsu Ergüven ile Erdoğan Erdemirdöven yaptı.

Etkinlikte, otizmli bireylerin temel haklara erişimde yaşadığı zorluklar gündeme taşınırken farkındalık oluşturmak amacıyla farklı renklerdeki Vosvos tipi araçlarla da kortaj oluşturuldu.

Basın açıklamasının ardından Cumhuriyet Meydanı’na doğru yürüyüş gerçekleştirildi. Yürüyüşün sonunda Atatürk Anıtı’na çelenk sunularak otizmli bireyler adına eşitlik talebi bir kez daha dile getirildi.

“Bizler, beklemekten ve ötelenmekten yorulduk”

Otizm Eylem Planı’nın uygulanmadığını belirten Günsu, otizmli bireylerin toplumda ötekileştirildiğini ifade ederek “2016 yılında Resmi Gazetede yayınlanan Otizm Eylem Planı, 2019 yılına kadar bir süreyi içeriyordu. Bizler, Otizm Eylem Planı uygulansın çağılan yaparken, 2023-2030 yıllarını kapsayan ikinci Otizm Eylem Planı açıklandı. Sivil toplum kuruluşlarımız şimdi de ikinci planın uygulanması ile ilgili izleme komisyonlarında görev yapıyor. Ancak otizm alanında yaşanan yapısal sorunlar bir türlü çözüme kavuşamıyor. Otizmliler; bakım, eğitim, terapi, sağlık, yaşam aktivitesi ve iş kazandırma konularında yeterli devlet desteklemesine ulaşamıyor. Otizmliler, ailelerinin maddi gücü ve otizme bakış açısı paralelinde eğitim ve terapi alabiliyor. Bu yalnız bırakılma hali otizmli bireylerin yaşam kalitesini etkiliyor. Bizler, beklemekten ve ötelenmekten yorulduk. 2025 yılının Nisan ayında hala eşit yurttaşlık haklarıyla yaşayabileceğimiz bir dünyanın özlemini çekiyoruz” dedi.

“Bizleri hayatın dışında bırakmadan, hayatın içine alarak”

Erdoğan Erdemirdöven ise otizmli bireylerin hayata dahil edilmesi ve eşit yurttaşlık hakkı için yöneticilere seslenerek şu ifadeleri kullandı: “Otizm Eylem Planının layığınca uygulanmasının yanında, belediyelerden de beklentilerimiz var. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Cemil Tugay başta olmak üzere, ilimizdeki bütün belediye başkanlarından da otizmli birey ve ailelerinin hayatlarında eksik kalan parçaları tamamlamak için kalıcı ve sürdürülebilir çalışmalar yapmalarını bekliyoruz. İzmir'deki tüm belediye hizmetlerinin, otizmli çocuk ve yetişkinleri de kapsayacak şekilde planlanmasını istiyoruz. Bizleri hayatın dışında bırakmadan, hayatın içine alarak. Çünkü bu şehirde, bu hayatı birlikte yaşıyoruz.”

“Her akşam ‘Ben öldükten sonra çocuğum ne olacak’ diye düşünerek yatıyoruz”

Kedi Otizm Derneği Başkanı Serap Dikmen Ahmetoğlu, otizm farkındalığının ‘tanı’ noktasında kaldığı belirtirken otizmli birleylerin topluma kazandırılması için kapsamlı çalışmalar yapılması gerektiğini ifade ederek şunları söyledi: “Ülkemizde otizm farkındalığı yeterli değil. Bizim ismimiz KEDİ ve açılımı ‘Kabul, eşitlik, dahil olma ve istihdam. Türkiye’de otizm farkındalığı maalesef sadece tanı ölçütlerinde sıkışmış durumda. Evet erken tanı önemli ama fakat bu çocukların büyüdüğü gözden kaçırılıyor. Otizm denildiğinde sadece otizmli çocuklar akla geliyor. Birey olduklarında yeterli desteği alamıyorlar ve istihdama katılamıyorlar. Engelli kotalarında bile yerleri yok. Bu nedenle biz özellikle devletimizin imzacısı olduğu BM Engelli Hakları Sözleşmesi’ne uygun düzenlemelerin yapılmasını istiyoruz. Çünkü çocuklarımızı hayata katmamız gerekiyor. Bunu yapamadığımız sürece de biz her akşam ‘Ben öldükten sonra çocuğum ne olacak’ diye düşünerek yatıyoruz. Biz bu ortamı sağlayamazsak her gece biz bununla yatmaya devam edeceğiz.”

“Biz çocuklarımızın istihdama katılmasını istiyoruz”

Otizmli bireylerin istihdama katılması için ‘istihdam koçu’ modelini işaret eden Ahmetoğlu, “Otizmlilerin istihdamında korumalı iş yerlerindense istihdam koçu modelini daha çağdaş buluyoruz. Bu modelin yaygınlaştırılması için iş yerlerinin de desteğe ihtiyacı var. Gerekli düzenlemelerin ve eğitimlerin yapılmasını istiyoruz. Biz çocuklarımızın istihdama katılmasını istiyoruz” diye konuştu.

“Devletin bunu büyük bir organizasyonla çözmesi gerekiyor”

Etkinliğe katılarak destek veren İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'nın Genel Sanat Yönetmenliği görevine Levent Üzümcü, erken tanının önemine dikkat çekerken istihdam için devlet yetkililerini işaret ederek şöyle konuştu: “Türkiye’de otizm, bütün dünyada olduğu gibi sayısı fazlalaşıyor. Otizmde erken tanının müthiş önemi var. Ebeveynlerin yeni doğmuş bebeklerinin hal ve hareketlerine, motor kas kullanımlarına, bakışlarına çok dikkat etmesi gerekiyor. Görülen en ufak bir farklılıkta, kafaya düşen bir soru işaretinde mutlaka bir uzaman doktora gidilmesi gerekiyor. İstihdam konusu çok boyutlu bir konu. Devletin bunu büyük bir organizasyonla çözmesi gerekiyor. Çünkü otizmin dereceleri var. Burada hakkaniyetli olmak ve bilenlerle davranmak çok önemli. Umarım böyle bir devlet yapısı vardır.” (ANKA)